Терапевтичні вправи для реабілітації осіб із посттравматичним остеоартритом нижніх кінцівок

Основний зміст сторінки статті

Р.О. Баннікова
В.Р. Отрубяніков

Анотація

Посттравматичний остеоартрит (ПТОА) – це хронічне дегенеративно-дистрофічне захворювання, яке розвивається внаслідок пошкодження суглоба і становить 12 % усіх остеоартритів, частіше виникає в суглобах нижніх кінцівок унаслідок травм або нещасних випадків. Протягом останніх років відзначається значне зростання поширеності ПТОА нижніх кінцівок. Больовий синдром і функціональні порушення, пов’язані з цим захворюванням, значно знижують якість життя пацієнтів. Оскільки механізм виникнення болю при ПТОА є складним і багатофакторним, його ефективне лікування потребує мультидисциплінарного підходу. Сучасні рекомендації передбачають використання як медикаментозних, так і немедикаментозних методів терапії для зменшення болю та покращення функції суглоба. Важливою частиною немедикаментозного лікування є фізична терапія, зокрема терапевтичні вправи. Проте тільки близько третини пацієнтів із ПТОА нижніх кінцівок отримують цей варіант реабілітаційного втручання. Мета. Аналіз джерел сучасної науково-методичної літератури стосовно використання терапевтичних вправ у реабілітації посттравматичного остеоартриту. Методи. Теоретичний аналіз та узагальнення даних спеціальної науково-методичної літератури з питань використання терапевтичних вправ у реабілітації осіб із посттравматичним остеоартритом. Результати. Результати досліджень свідчать, що науковці зосереджують увагу на глибшому вивченні факторів ризику, патогенезу ПТОА та розробці ефективних методів реабілітації. Основними чинниками ризику ПТОА є надмірна маса тіла, заняття спортом, що пов’язане з перенавантаженням або хронічною мікротравматизацією, та слабкість м’язів. Ключовим симптомом ПТОА нижніх кінцівок є біль, який не тільки призводить до зниження якості життя, обмежує функціональні можливості, сприяє розвитку депресивних станів, а й створює рефлекторний м’язовий спазм, один зі значних компонентів больового синдрому ПТОА. Тому мультидисциплінарний підхід до лікування та реабілітації ПТОА повинен базуватися на диференційованому підході до вибору реабілітаційних втручань, що поєднує як немедикаментозні (терапевтичні вправи, навчання пацієнта самостійно управляти симптомами захворювання, зменшення маси тіла), так і медикаментозні впливи. Висновки. Аналіз доступної науково-методичної літератури свідчить, що терапевтичні вправи є ефективними у зниженні больового синдрому, покращенні фізичних функцій та якості життя, що дає підставу рекомендувати їх застосування в реабілітації осіб із посттравматичним остеоартритом нижніх кінцівок.

Блок інформації про статтю

Номер
Розділ
ФІЗИЧНА РЕАБІЛІТАЦІЙНА МЕДИЦИНА, ФІЗИЧНА ТЕРАПІЯ ТА ЕРГОТЕРАПІЯ

Посилання

Atukorala I, Makovey J, Lawler L, Messier SP, Bennell K, Hunter DJ. Is there a dose–response relationship between weight loss and symptom improvement in persons with knee osteoarthritis? Arthritis Care Res (Hoboken) 2016;68(8):1106–1114. DOI: 10.1002/acr.22805. 20/.

Bannuru RR, Osani MC, Vaysbrot EE. OARSI guidelines for the nonsurgical management of knee, hip, and polyarticular osteoarthritis. Osteoarthr Cartil. 2019;27(11):1578–1589. DOI: 10.1016/j.joca.2019.06.011. 8/.

Barbosa GM, Cunha JE, Cunha TM. Clinical-like cryotherapy improves footprint patterns and reduces synovial inflammation in a rat model of post-traumatic knee osteoarthritis. Sci Rep. 2019;9(1):14518. DOI: 10.1038/s41598-019-50958-8. 23/.

Brosseau L, Taki J, Desjardins B. The Ottawa panel clinical practice guidelines for the management of knee osteoarthritis. Part two: strengthening exercise programs. Clin Rehabil. 2017;31(5):596–611. DOI: 10.1177/0269215517691084. 6/.

Brosseau L, Taki J, Desjardins B. The Ottawa panel clinical practice guidelines for the management of knee osteoarthritis. Part three: aerobic exercise programs. Clin Rehabil. 2017;31(5):582–595. DOI: 10.1177/0269215517691083. 10/.

Brosseau L, Taki J, Desjardins B. The Ottawa panel clinical practice guidelines for the management of knee osteoarthritis. Part one: introduction, and mind-body exercise programs. Clin Rehabil. 2017;31(5):582–595. DOI: 10.1177/0269215517691083. 11/.

Chae KJ, Choi MJ, Kim KY, Ajayi FF, Chang IS, Kim IS. National Institute for Health and Care Excellence, Osteoarthritis: Care and Management. Natl Clin Guidel Cent (UK) 2014;(December) 9/.

Christensen P, Henriksen M, Bartels EM. Long-term weight-loss maintenance in obese patients with knee osteoarthritis: a randomized trial. Am J Clin Nutr. 2017;106(3) DOI: 10.3945/ajcn.117.158543. ajcn158543. 21/.

Chu IJH, Lim AYT, Ng CLW. Effects of meaningful weight loss beyond symptomatic relief in adults with knee osteoarthritis and obesity: a systematic review and meta-analysis. Obes Rev. 2018;19(11):1597–1607. DOI: 10.1111/obr.12726. 19/.

Dantas LO, Salvini ТА, McAlindon TE. Knee osteoarthritis: key treatments and implications for physical therapy. Braz J Phys Ther. 2020 Sep 8;25(2):135–146. DOI: 10.1016/j.bjpt.2020.08.004 26/.

Denegar CR, Schimizzi ME, Dougherty DR. Responses to superficial heating and cooling differ in men and women with knee osteoarthritis. Physiother Theory Pract. 2012;28(3):198–205. DOI: 10.3109/09593985.2011.586097.22/.

Dilley JE, Bello MA, Roman N, McKinley T, Sankar U. Post-traumatic osteoarthritis: A review of pathogenic mechanisms and novel targets for mitigation. Bone Rep. 2023 Jan 30;18:101658. DOI: 10.1016/j.bonr.2023.101658 27/.

Everhart JS, Jones MH, Yalcin S, et al. The clinical radiographic incidence of posttraumatic osteoarthritis 10 years after anterior cruciate ligament reconstruction: data from the MOON nested cohort. Am. J. Sports Med. 2021;49(5):1251–1261. DOI: 10.1177/0363546521995182. 3/.

Fernandes L, Hagen KB, Bijlsma JWJJ. EULAR recommendations for the non-pharmacological core management of hip and knee osteoarthritis. Ann Rheum Dis. 2013;72(7):1125–1135. DOI: 10.1136/annrheumdis-2012-202745.12/.

Hunter DJ, Bierma-Zeinstra S. Osteoarthritis. Lancet. 2019;393(10182):1745–1759. DOI: 10.1016/S0140-6736(19)30417-9. 5/.

Kolasinski SL, Neogi T, Hochberg MC. 2019 American College of Rheumatology/Arthritis Foundation Guideline for the Management of Osteoarthritis of the Hand, Hip, and Knee. Arthritis Rheumatol. 2020;72(2):220–233. DOI: 10.1002/art.41142. 7/.

Kraus VB, Sprow K, Powell KE. Effects of physical activity in knee and hip osteoarthritis. Med Sci Sport Exerc. 2019;51(6):1324–1339. DOI: 10.1249/MSS.0000000000001944 13/.

Liu S-H, Eaton CB, Driban JB, McAlindon TE, Lapane KL. Comparison of self-report and objective measures of physical activity in US adults with osteoarthritis. Rheumatol Int. 2016;36(10):1355–1364. DOI: 10.1007/s00296-016-3537-9 25/.

Luna IE, Kehlet H, Peterson B, Wede HR, Hoevsgaard SJ, Aasvang EK. Early patient-reported outcomes versus objective function after total hip and knee arthroplasty. Bone Joint J. 2017;99-B(9):1167–1175. DOI: 10.1302/0301-620X.99B9.BJJ-2016-1343.R1 24/.

Lutz M, Arora R, Krappinger D, Wambacher M, Rieger M, Pechlaner S. Arthritis predicting factors in distal intraarticular radius fractures. Arch. Orthop. Trauma Surg. 2011;131(8):1121–1126. DOI: 10.1007/s00402-010-1211-3. 2/.

Murray KE, Murray TE, O’Rourke AC, Low C, Veale DJ. Readability and quality of online information on osteoarthritis: an objective analysis with historic comparison. Interact J Med Res. 2019;8(3):e12855. DOI: 10.2196/12855 15/.

Nicolson PJA, Hinman RS, French SD, Lonsdale C, Bennell KL. Improving adherence to exercise: do people with knee osteoarthritis and physical therapists agree on the behavioral approaches likely to succeed? Arthritis Care Res (Hoboken) 2018;70(3):388–397. DOI: 10.1002/acr.23297. 17/.

Nicolson PJAA, Bennell KL, Dobson FL, Van Ginckel A, Holden MA, Hinman RS. Interventions to increase adherence to therapeutic exercise in older adults with low back pain and/or hip/knee osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis. Br J Sports Med. 2017;51(10):791–799. DOI: 10.1136/bjsports-2016-096458. 18/.

Verhagen AP, Ferreira M, Reijneveld-van de Vendel EAE. Do we need another trial on exercise in patients with knee osteoarthritis? Osteoarthr Cartil. 2019;27(9):1266–1269. DOI: 10.1016/j.joca.2019.04.020 14/.

Wallis JA, Taylor NF, Bunzli S, Shields N. Experience of living with knee osteoarthritis: a systematic review of qualitative studies. BMJ Open. 2019;9(9):1–11. DOI: 10.1136/bmjopen-2019-030060 16/.

Whittaker JL, Woodhouse LJ, Nettel-Aguirre A, Emery CA.Outcomes associated with early post-traumatic osteoarthritis and other negative health consequences 3–10 years following knee joint injury in youth sport. Osteoarthr. Cartil. 2015;23(7):1122–1129. DOI: 10.1016/j.joca.2015.02.021 1/.

Ziran N, Soles GLS, Matta JM. Outcomes after surgical treatment of acetabular fractures: a review. Patient Saf. Surg. 2019;13:16. DOI: 10.1186/s13037-019-0196-2. 4/.